رابطه اقتصاد، علم و فناوری، تکنولوژی و انتقال آن با توسعه و پیشرفت
خانهبلاگرابطه اقتصاد، علم و فناوری، تکنولوژی و انتقال آن با توسعه و پیشرفت

رابطه اقتصاد، علم و فناوری، تکنولوژی و انتقال آن با توسعه و پیشرفت:

توسعه:

اصطلاح توسعه بصورت فراگیر پس از جنگ جهانی دوم مطرح شده است واژه توسعه به معنای پیشرفت و خروج از جوامع سنتی به جوامع صنعتی است.

مایک تودارو: توسعه چند بعدی است و آنرا مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی طرز تلقی مردم، نهادهای مالی، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق می داند.

گونار میردال: توسعه یعنی فرآیند دور شدن از توسعه نیافتگی و یعنی رهایی از چنگال فقر با برنامه ریزی بهتر به منظور توسعه.

علم و فناوری:

علم در کشورهای در حال توسعه به عنوان یک مقوله حاشیه ای و یا حتی تزیینی درنظر گرفته می شود، واقعیت آن است که بیشتر کشورهای در حال توسعه نمی دانند که با ارتقای علم و فن آوری می توانند باعث پیشرفت و توسعه کشور شوند. اگرچه بعضی از این کشورها به اهمیت علم و فن آوری آگاهند، ناکافی بودن زیرساخت های علمی، موانع زیادی را در راه توسعه علمی این جوامع ایجاد می کند. کمبود منابع انسانی و زیرساخت های توسعه علمی در این جوامع و میزان سرمایه گذاری در این مقوله ها نشانگر آنست که چگونه علم و فن آوری در این کشورها مورد بی توجهی واقع شده است. نسبت تعداد پژوهشگران به کل جمعیت در کشورهای توسعه یافته بسیار بیشتر از این نسبت در کشورهای در حال توسعه است.

برای بهره مندی از یک اثربخشی طولانی مدت، علم و فن آوری باید پا به پای هم حرکت کنند و ورود فن آوری پیشرفته باید همراه با پیشرفت علم صورت پذیرد، چراکه از ساده ترین تا پیچیده ترین تولیدات صنعتی بر پایه پیشرفت سریع علم در حیطه های گوناگون است.

دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی، اساتید، آزمایشگاه های مجهز و کتابخانه های مدرن از حداقل زیرساخت هایی است که کشورهای در حال توسعه باید برای خود مهیا کنند. حرکت در مسیر علم و عقل در شکوفایی عوامل مختلف توسعه از قبیل منابع طبیعی، فیزیکی و انسانی نقش بسزایی خواهد داشت.

فناوری :

فناوری فرایندی است که انسانها از طریق آن به دخل و تصرف در طبیعت می پردازند، تا از آن طریق نیازهایشان برآورده شود. تعریف جامع فناوری  عبارت است از "مجموعه ای متشکل از اطلاعات، ابزارها و تکنیک هایی که از علم و تجربه عملی نشأت گرفته اند و در توسعه، طراحی، تولید و به کارگیری محصولات، فرایندها، سیستم ها و خدمات مورد استفاده قرار می گیرند."

تکنولوژی حداقل در پنج معنی زیر به کار می رود:

1) تکنولوژی به عنوان اشیاء: ابزارها، ماشین ها، جنگ افزارها و ...

2) تکنولوژی به عنوان دانش: فرایند دانشِ چگونگی، که پشت اختراعات فنی جدید است.

3) تکنولوژی به عنوان فعالیت: اینکه چگونه افراد روشها، مهارتها، روندها را به کار می برند.

4) تکنولوژی به عنوان فرایند: با یک نیاز شروع شده و با یک راه حل پایان می یابند.

5) تکنولوژی به عنوان نظام های فنی_اجتماعی: استفاده هایی ترکیبی از انسانها و وسایل برای حل مسائل.

عوامل مؤثر تکنولوژی در کشورهای درحال توسعه :
به طورکلی کشورهای درحال توسعه می توانند درس های پرارزشی از تجربه موفقیت آمیز بعضی از کشورهای صنعتی و تازه صنعتی شده بخصوص کشورهای واقع درشرق آسیا و آمریکای لاتین درامر توسعه تکنولوژی و صنعتی بگیرند. تجربه موفقیت آمیز این کشورها نشان داده است که فراگیری و انتقال گسترده تکنولوژی های مناسب و مدرن به این کشورها آنها را قادر می سازد تا بر بهره وری خود بیافزایند و درنتیجه به توسعه سریع صنعتی این کشورها منجر گردیده است. به عنوان مثال، کشورهایی نظیر کره جنوبی، تایوان، برزیل و مکزیک بیشتر ازطریق واردات و انتقال تکنولوژی خارجی به عنوان کشورهای تازه صنعتی شده در شرق آسیا و آمریکای لاتین مطرح گشتند. به طورکلی عوامل موفقیت این کشورها را می توان به دو عامل درونی و بیرونی تقسیم کرد. در درون این کشورها، عزم ملی برای توسعه تکنولوژی سرلوحه همه برنامه ریزیها و اقدامات قرارگرفته و کلیه بسترها و ساختارهای لازم برای تحقق این امر آماده شده است. در بیرون نیز، به دلیل اشباع شدن فضای سرمایه گذاری در کشورهای پیشرفته، سرمایه گذاران غربی و شرکتهای بین المللی به همکاری مشترک و سرمایه گذاری در این کشورها راغب بوده اند. اگرچه این کشورها را می توان بخاطر برخی خصوصیات و شاخصهای کلان اقتصادی نظیر درآمد سرانه، حجم اقتصادی، منابع اولیه و روند صنعتی شدنشان از دیگر کشورها متمایز کرد، با وجود این بررسی عوامل موفقیت آنها می تواند برای کشورهای دیگری که درصدد پیروی از الگوی توسعه صنعتی مشابه آنها هستند، بسیار مفید باشد.

بعضی ازمهمترین عوامل:

  • مدیریت کارآ
  • همکاری نزدیک بین مراکز تحقیقاتی
  • توجه به فعالیتهای تحقیق وتوسعه
  • قابلیت خوب و ظرفیت جذب کشور گیرنده تکنولوژی
  • حمایت موثر دولت
  • تمایل گیرنده تکنولوژی

تاثیر اقتصاد، علم و فناوری بر توسعه و پیشرفت:

به ‌دلیل تأثیرگذاری شرایط اقتصادی بر ابعاد مختلف توسعۀ اجتماعی، همواره شناسایی وضعیت اقتصادی و ارتباط آن با سایر مقوله‌های اجتماعی از اهمیتی خاص برخوردار بوده ‌است. بررسی کشورها نشان می‌دهد که آن‌ها ازنظر قدرت اقتصادی و همچنین به ‌لحاظ جایگاه علم و فنّاوری در جایگاه‌های متفاوتی قرار گرفته‌اند. در این خصوص می‌توان به مطالعات اوزون (2006)، فرد (2007)، زویر (2007) اشاره کرد که هرکدام در تحقیقات خود به نوعی ابعاد گوناگونی از این موضوع را مورد بررسی و تحلیل قرار داده اند. در ایران نیز شواهدی مبنی بر اهمیت بودجه و وضعیت قدرت اقتصادی و نقشی که در توسعه کشور می تواند بر عهده داشته باشد، وجود دارد. از جمله این موارد می توان به تاکید نقشه جامع علمی کشور بر اختصاص سهم 4 درصدی از تولید ناخالص داخلی به امر تحقیقات در کشور اشاره کرد. علاوه بر آن، قانون برنامه و بودجه یکی دیگر از این شواهد به شمار میرود؛بطوریکه در فصل دوم برنامه 5 ساله ی پنجم توسعه کشور در ماده 19 از بخش علم و فناوری بر این نکته تاکید شده استکه به منظور افزایش سهم تحقیق و پژوهش از تو لید ناخالص داخلی، باید به گونه ای برنامه ریزی شود که سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی سالانه به میزان 0/5 درصد افزایش یافته و تا پایان برنامه به 3 درصد برسد.

(پرتال وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری، ۱۲تیر۱۳۹۰)

 

 

شرکت یارگان دارای رتبه سه تولید نرم‌افزار از شورای عالی انفورماتیک واجد تخصص لازم در تولید و مشاوره در تولید نرم افزارهای (وب ، موبایل و دسکتاپ) است.

برای اخذ اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره تلفن‌ 88991720 021  تماس برقرار کنید.